เริ่มต้นการลงทุน
ไอพีโอ IPO เปิดบัญชีซื้อขาย ซื้อขายผ่านอินเทอร์เน็ต ข้อมูลประกอบ โบรกเกอร์ Broker ภาษีการลงทุน Tax
หุ้นไอพีโอคืออะไร
ไอ พี โอ หรือ IPO ย่อมาจากคำว่า Initial Public Offering ซึ่งก็คือการเสนอขายหุ้นใหม่แก่ประชาชนทั่วไปเป็นครั้งแรก การจะมีหุ้นไอพีโอออกเสนอขายหรือไม่นั้นขึ้นอยู่กับว่า บริษัทมองหาแหล่งเงินทุน (ที่นอกเหนือจากเงินกู้) เพื่อขยายกิจการหรือไม่ ถ้าบริษัทต้องการเงินทุนและกระจายการถือครองหุ้นให้ประชาชนทั่วไป ก็สามารถนำหุ้นของตนออกเสนอขายได้ โดยจะต้องทำผ่านบริษัทหลักทรัพย์ที่รับเป็นผู้จัดจำหน่ายหลักทรัพย์ (underwriters) ซึ่งจะต้องได้รับความเห็นชอบจาก ก.ล.ต. และต้องจัดทำหนังสือชี้ชวนตามหลักเกณฑ์ที่ ก.ล.ต. กำหนดไว้

 
PO VS IPO
นั้นมาจากคำว่า Public Offering เป็นการเสนอขายหุ้นที่มีอยู่แล้วใน ตลท.เพื่อระดมทุนเพิ่มเติม แต่ถ้าเป็น IPO จะเป็นการขายหุ้นใหม่ ที่ไม่เคยมีการเสนอขายมา
หลังจากตัดสินใจได้แล้วว่าจะออกหลักทรัพย์เสนอขายแก่ประชาชน บริษัทผู้เสนอขายหลักทรัพย์ (Issuer) ก็จะปรึกษากับ “ที่ปรึกษาทางการเงิน” จัดทำหนังสือชี้ชวนการออกและเสนอขายหลักทรัพย์ให้มีข้อมูลครบถ้วน ถูกต้อง เพื่อให้นักลงทุนอ่านทำความเข้าใจก่อนตัดสินใจจองซื้อหุ้นได้

คราวนี้มารู้จักกับ “ผู้จัดจำหน่ายหลักทรัพย์” หรือที่เราเรียกกันว่า อันเดอร์ไรท์เตอร์ (Underwriter) ซึ่งก็คือบริษัทหลักทรัพย์ที่ได้รับใบอนุญาตให้จัดจำหน่ายหลักทรัพย์ ผู้จัดจำหน่ายหลักทรัพย์ทำหน้าที่เสนอขายหลักทรัพย์แก่ประชาชนทั่วไปแทนบริษัทผู้ออกหลักทรัพย์ ซึ่งการเสนอขายหุ้นไอพีโอแต่ละครั้งจะไม่มีกฎเกณฑ์แน่นอนตายตัวว่าจะจองด้วยวิธีใด ผ่านช่องทางไหน จ่ายเงินอย่างไร หรือจัดสรรอย่างไร ผู้ลงทุนจะต้องศึกษารายละเอียดต่างๆจากหนังสือชี้ชวนเอง เมื่อหุ้นได้รับจัดสรรเรียบร้อยแล้ว ก็จะถูกนำเข้าจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์เพื่อให้ผู้ถือหุ้นมีโอกาสซื้อขายเปลี่ยนมือบนกระดาน ตลท.ต่อไป
 
ใครสามารถจองหุ้นไอพีโอได้บ้าง
โดยปกติหุ้นไอพีโอที่เปิดขายให้ผู้จองซื้อรายย่อยนั้น หมายความว่าประชาชนทั่วไปสามารถจองซื้อหุ้นไอพีโอตัวนั้นได้ อย่างไรก็ตามมีข้อจำกัดว่าไม่ให้ผู้ถือหุ้นรายใหญ่ กรรมการและผู้บริหาร ผู้จัดจำหน่ายหลักทรัพย์นั้นๆ จองซื้อหุ้นบริษัทตัวเองได้
 
เลือกจองหุ้นตัวไหนด
การเลือกว่าจะจองหุ้นตัวไหนต้องดูให้ดี ถ้าไม่ค่อยแน่ใจ ก็สามารถโทรปรึกษาโบรกเกอร์ได้ แต่ถ้าหากคุณพอมี ความรู้อยู่บ้าง ก็สามารถวิเคราะห์ได้ด้วยตัวเอง โดยดูข้อมูลจากหนังสือชี้ชวนเสนอขายหุ้น ซึ่งจะบอกรายละเอียดว่าบริษัทผู้ออกหลักทรัพย์นั้นประกอบกิจการอะไร มีฐานะการเงินและผลประกอบการในอดีตเป็นอย่างไรบ้าง ใครเป็นผู้ถือหุ้นหรือผู้บริหาร บริษัทต้องการขายหุ้นประเภทใด ราคาเท่าไร จะเอาเงินไปทำอะไร มีผลตอบแทนและความเสี่ยงเป็นอย่างไร

บัญญัติ 10 ประการ
อ่านหนังสือชี้ชวน
1. ฟังคำนักวิเคราะห์
2. เมินข่าวโคมลอย
3. เข้าใจธุรกิจ
4. รู้จักคณะกรรมการ
5. พิจารณาสไตล์การบริหาร
6. วิเคราะห์ตลาดและฐานลูกค้า
7. สนใจตัวเลขการเติบโต
8. คาดความอยู่รอดของบริษัท
9. อ่านงบการเงิน
10. ดูปัญหาทางกฎหมาย
คุณสามารถติดต่อขอรับหนังสือชี้ชวนได้ที่บริษัทผู้จัดจำหน่ายหลักทรัพย์ หรือที่เว็บไซต์ ก.ล.ต. (www.sec.or.th) ถึงแม้ว่าหนังสือชี้ชวนจะหนาเตอะจนทำให้คุณขี้เกียจอ่าน แต่คุณก็ควรจะอ่านให้ทะลุปรุโปร่งและวิเคราะห์ให้ดีถึงผลตอบแทนและความเสี่ยง


 
จองแล้ว หุ้นไปอยู่ที่ไหน
ถ้าหากคุณได้รับการจัดสรรหุ้น ไม่ใช่ว่าคุณจะได้รับหุ้นทันทีหรอกนะ จะต้องมีกระบวนการจดทะเบียนเพิ่มทุนและยื่นบัญชีรายชื่อผู้ถือหุ้นที่จองซื้อต่อกระทรวงพาณิชย์เสียก่อน หลังจากนั้น ถ้าหากคุณระบุในขั้นตอนจองซื้อว่าคุณจะขอรับใบหุ้น ทางนายทะเบียนหุ้นก็จัดส่งใบหุ้นให้คุณทางไปรษณีย์ตอบรับตามชื่อที่อยู่ที่ระบุในใบจองซื้อหุ้นภายใน 45 วัน นับจากวันปิดจองซื้อหุ้น ซึ่งคุณอาจได้รับใบหุ้นไม่ทันวันเปิดทำการซื้อขาย แต่ถ้าหากคุณระบุว่าจะรับเป็นหุ้นโดยฝากไว้ในบัญชีของบริษัทหลักทรัพย์ ซึ่งก็คือโบรกเกอร์ที่คุณเปิดบัญชีอยู่ ทางนายทะเบียนก็จะนำเข้ายอดหุ้นในบัญชีซื้อขายของคุณทันที ดังนั้น ถ้าหากคุณอยากซื้อขายหุ้นที่จองได้อย่างรวดเร็ว คุณจำเป็นจะต้องมีบัญชีซื้อขายหลักทรัพย์ หรือเลือกเปิดบัญชีแบบไร้ใบหุ้น (Scripless) กับศูนย์รับฝากหลักทรัพย์

 
จะขายหุ้นหลังจองได้อย่างไร
เมื่อคุณได้รับหุ้นแล้ว ไม่ว่าจะในรูปแบบใบหุ้น หรือนำหุ้นเข้าพอร์ตซื้อขาย คุณก็ยังไม่สามารถขายหุ้นได้ทันทีจนกว่าจะถึงวันที่ตลาดหลักทรัพย์ประกาศวันเริ่มทำการซื้อขายหุ้นตัวนั้นแล้ว สำหรับกรณีที่คุณมีบัญชีซื้อขายกับโบรกเกอร์ คุณสามารถติดต่อโบรกเกอร์ให้ขายหุ้นให้คุณ หรือคุณจะสั่งขายทางอินเทอร์เน็ตด้วยตัวเองก็ได้ถ้าหากคุณมีบัญชีซื้อขายทางอินเทอร์เน็ต ในกรณีที่คุณถือใบหุ้น ให้คุณนำใบหุ้นนั้นไปฝากกับโบรกเกอร์โดยการขอเปิดบัญชีเสียก่อน จึงจะทำการซื้อขายได้ จะเห็นได้ว่าถ้าคุณเปิดบัญชีซื้อขายหุ้นก่อนทำการจองซื้อ ถ้าคุณได้รับการจัดสรร หุ้นจะถูกโอนเข้าบัญชีคุณอัตโนมัติ เมื่อคุณต้องการขายก็สามารถขายได้ทันใจ ไม่ต้องเสียเวลามาเปิดบัญชีภายหลัง

สำหรับวันไหนที่หุ้นจะเข้าตลาดนั้น คุณก็สามารถตรวจดูได้จากข่าวตามหน้าหนังสือพิมพ์ เว็บไซต์ตลท. หรือ สอบถามทางผู้จัดจำหน่ายหลักทรัพย์หรือโบรกเกอร์ก็ได้

 

สอบถามข้อมูลเพิ่มเติม ติดต่อได้ที่ SET Call Center
โทรศัพท์ 0-2229-2222 หรือ E-mail: SETCallCenter@set.or.th